پس از 21 سال تولید و مصرف؛ تأیید مجدد سلامت و افزایش عملکرد ذرت تراریخته توسط متاآنالیز
- منتشر شده در شنبه, 05 اسفند 1396 18:39

درحالی که بسیاری از مطالعات نشان می دهند که محصولات اصلاح شده ژنتیکی باعث افزایش محصول و بازدهی می شوند، منتقدان تراریخته می گویند که این مورد درست نمی باشد. آنها می گویند چنین ادعایی، بحث های صنعتی است که از مطالعاتی با بودجه های صنعتی فراهم آمده است.
اخیراً و به طور ویژه Danny Hakim از نیویورک تایمز در یک تحلیل صفحه نخست در سال 2016 ادعا کرده است که "اصلاحات ژنتیکی در ایالات متحده و کانادا افزایش تولید محصول را درپی نداشته است."
مدافعان مواد غذایی ارگانیک، از Michael Pollan تا گروه های فعال زیست محیطی ، اغلب مقالات یا مطالعات منفرد و همچنین گزارش های منتشر نشده از گروه هایی مانند Union of Concerned Scientists را برای حمایت از نظرات مشابه، مطرح می کنند. در سال 2009 ونیزدر حال حاضر در وب سایت "UCS" ادعایی با عنوان "عدم موفقیت درمیزان محصول " وجود دارد و مدعی است که صنعت بیوتکنولوژی سالهاست که جهان را تغذیه می کند و امیدوار است که محصولات مهندسی ژنتیکی آن میزان تولید بیشتری را داشته باشند اما ثابت شده که این وعده پوچ می باشد. "
اما دانشمندان نتایج بهتری نسبت به این نتیجه گیری های قاطع از چنین منابعی دارند.
آنها به نتایج بسیاری از مطالعات علمی بررسی شده پرداخته اند. یکی از راه هایی که آنها به کار میگیرند، این است که از طریق متا آنالیز یعنی از طریق صدها یا هزاران مطالعه برای تفکیک نتایج درست از خطاها و به دست آوردن نتایج قابل توجه از اطلاعات علمی استفاده میکنند.
این دقیقاً همان کاری است که گروهی از محققان ایتالیایی در یک تحقیق جدید انجام داده اند و در یک متا آنالیز ذرت GMO را با انواع غیر تراریخته متداول مقایسه کرده اند.
با تجزیه و تحلیل بیش از 6000 مطالعه بررسی شده توسط همکاران که شامل داده های 21 سال آزمایش است، آنها دریافتند که ذرت GMO به میزان بیش از 25 درصد باعث افزایش محصول میگردد و به طور چشمگیری باعث کاهش آلودگی های خطرناک غذایی می شود. این مطالعه که در Scientific Reports منتشر شده است، داده های میدانی را از سال 1996، زمانی که اولین ذرت تراریخته کاشته شد، تاسال 2016 در ایالات متحده، اروپا، آمریکای جنوبی، آسیا، آفریقا و استرالیا، تجزیه و تحلیل کرده است.
یافته های کلیدی پژوهشگران
- واریته های ذرت تراریخته باعث افزایش تولید محصول در محدوده 5.6 تا 24.5 درصد نسبت به انواع غیر GMO آنها می شود.
- محصولات ذرت تراریخته دارای درصد پایین تر از (مایکوتوکسین) mycotoxin ها (28.8- درصد)، fumonisin ها (30.6 - درصد) و thricotecen ها (36.5- درصد) بودند که همه این مواد میتوانند منجر به زیان های اقتصادی و خطراتی برای سلامتی انسان و حیوانات شوند.
- این مطالعه هم چنین مجدداً توافق علمی دانشمندان را تصریح کرد که ذرت اصلاح شده ژنتیکی برای سلامتی انسان خطری ندارد.
متا آنالیز ما را قادر می سازد نتیجه گیری های صریح داشته باشیم و به افزایش اعتماد عمومی به مواد غذایی تولید شده با گیاهان اصلاح شده ژنتیکی کمک کنیم.
در حال حاضر دو نوع ذرت تراریخته یا اصلاح ژنتیکی شده نوین برای کشاورزان وجود دارد: ذرت مقاوم در برابر علف کش (HT)، که به کشاورزان اجازه می دهد تا به صورت مؤثرتری علف های هرز را کنترل کنند و ذرت مقاوم به حشره آفت یا ذرت بی تی (Bt)، که در مقابل برخی آفات از ذرت محافظت می کند. برخی از گونه های ذرت GMO دارای هر دو صفت مقاومت به علف کش و مقاومت به حشره می باشند.
ذرت مقاوم به علف کش به صورت ژنتیکی طراحی شده است تا باعث مقاومت در برابر علف کش گلی فوسیت گردد. یعنی محصول تحت تأثیر علف کش قرار نمی گیرد اما علف های هرز در معرض علف کش از بین می روند. این امر با انتقال ژنها یی از یک باکتری خاکزی به گیاه ذرت به دست آمده است. ذرت تراریخته مقاوم به حشرات آفت به لحاظ ژنتیکی به گونه ای مهندسی شده است که شامل ژن هایی از باکتری خاکزی دیگری به نام Bacillus thuringiensis یا Bt است که معمولاً در مزارع ارگانیک به عنوان یک آفت کش طبیعی روی گیاهان اسپری میگردد. نشان داده شده است که کشت گیاهان تراریخته نیاز به اسپری کردن حشره کش را کاهش می دهد.
اختلاف نظر درافزایش میزان محصول
اخیراً بحث بر این است که محصولات GMO باعث افزایش میزان تولید نمی شود، و پس از انتشار یک مقاله در سال 2016 در صفحه اول نیویورک تایمزکه ادعا کرد محصولات GMO نسبت به انواع غیر GMO باعث افزایش میزان محصول نمیشوند، توجه زیادی را به خود جلب کرد. این مقاله توسط Danny Hakim از سوی آکادمی ملی علوم گزارش شده که "شواهد کمی وجود دارد که معرفی محصولات اصلاح شده ژنتیکی در ایالات متحده منجر به میزان محصول بیشتر نسبت به آنچه که در محصولات متعارف است، میگردد. "
Hakim به شدت از طرف جامعه دانشمندان به خاطر انتخاب بخش هایی از گزارشات NAS و سایر مجموعه های داده ها با هدف ایجاد این ذهنیت که محصولات GMO میزان عملکرد را افزایش نمی دهند، مورد انتقاد قرار گرفت. در نهایت، NAS تصریح کرد که همه محصولات GMO به طور خاص برای افزایش عملکرد طراحی نشده اند. به عنوان مثال، دو نوع دانه مهندسی شده ژنتیکی بجای افزایش عملکرد، باهدف مبارزه با خسارات ناشی از علف های هرز و حشرات، اصلاح ژنتیکی گردیده اند.
گزارش NAS نشان داد که کاهش میزان علف های هرز و حشرات اثر مثبتی روی میزان محصول داشته است، همانطور که بسیاری از مطالعات دیگرنیز تأیید کرده اند.
به عنوان مثال، یک متاآنالیز در سال 2014 توسط دو دانشمند آلمانی از تمام محصولات GMO صورت گرفت ونشان داد که "به طور متوسط، کاربرد تکنولوژی GM باعث کاهش مصرف آفت کش های شیمیایی به میزان 37٪ ، افزایش میزان محصول 22٪ و افزایش سود کشاورزان تا 68٪ شده است." همچنین مشخص شد که میزان محصول و سود حاصله در کشورهای در حال توسعه بالاتر است که نیویورک تایمز در تحلیل خود آن را ذکر نکرده است. بررسی سال 2015 توسط PG Economics، یک شرکت مشاور متمرکز بر صنعت، نشان داد که محصولات GMO از سال 1996 تا 2013 به میزان 133.4 میلیارد دلار سود اقتصادی را به ارمغان آورده و تقریباً نیمی از سود برای کشاورزان کشورهای در حال توسعه بوده است. حدود 70 درصد از مزایای اقتصادی به سود و بهره وری مربوط می شد در حالی که 30 درصد باقی مانده ناشی از صرفه جویی در هزینه ها بود.
مطالعه متا آنالیز ایتالیایی
طبق مطالعه متا آنالیز ایتالیایی، در سال 2015 بیش از 53 میلیون هکتار ذرت اصلاح شده ژنتیکی کشت شده است که تقریباً یک سوم از کل زمین های ذرت کاشته شده را به خود اختصاص میدهد. ایالات متحده در جهان از نظر تولید ذرت GMO با 33 میلیون هکتار در صدر قرار دارد و برزیل، آرژانتین و کانادا نیز مقادیر زیادی ذرت تراریخته را کشت میدهند.
در حالی که افزایش میزان محصول در کشورهای در حال توسعه که شرایط رشدی ضعیف تر است مانند آفریقای جنوبی که از سال 2002 ذرت GMO را کشت داده اند، به میزان متوسط می باشد، این میزان افزایش متوسط عملکرد را 24.6 درصد اعلام کرده اند. این افزایش میزان محصول ذرت GMO توسط کشورهای در حال توسعه می تواند برای کشاورزان و مصرف کنندگان مزایای اقتصادی و همچنین منافعی برای سلامتی انسان فراهم آورد. مزایای سلامتی ازجمله کاهش mycotoxin هاست ، که برای انسان و حیوانات سمی و سرطان زا هستند. بسیاری از ذرتهای معمولی غیرتراریخته و ذرتهای ارگانیک دارای مقادیر کمی از مایکوتوکسین ها هستند. بر اساس این مطالعه، ذرت تراریخته سبب كاهش خسارت ناشی از حشرات به میزان 59.6 درصد شده و در نتیجه محتوای mycotoxin پايين تري را به خود اختصاص داده اند. اساساً حشرات آفت، سیستم ایمنی گیاه را تضعیف می کنند و باعث حساستر شدن آن به رشد قارچها می شوند.
مایکوتوکسینها در جهان یک تهدید دائمی برای سلامتی محسوب میشوند. البته ذرتهای تجاری برای آلودگی مایکوتوکسین غربالگری میگردند و اگر سطوح بالایی از آن تشخیص داده شود، محصول رد میگردد و این کار باعث آسیب بیشتر کشاورزان نسبت به مشتریان میشود.
سیستم های ایمنی موجودات در برابر مواد غذایی اغلب سخت گیرانه نیستند و در نتیجه انسان و حیوانات به میزان قابل توجهی در برابر اثرات سمی و سرطان زا ی این ماده قرار میگیرند. مطالعات نشان داده است که آلودگی مایکوتوکسین با خطرافزایش میزان سرطان کبد همراه است که در کشورهای پیشرفته بالاتر است.
دانشمندان ایتالیایی همچنین خاطرنشان می کنند که تغییرات آب و هوایی می تواند آلودگی مایکوتوکسین را افزایش دهد، زیرا افزایش درجه حرارت و کاهش بارندگی ممکن است گیاهان ذرت را در برابر حملات قارچی حساستر کند. در سال گذشته، دانشمندان دانشگاه Arizona یک نوع واریته ذرت اصلاح شده مقاوم در برابر آفلاتوکسین ها، یکی از اصلیترین انواع مایکوتوکسین، ایجاد کرده اند، اما چندین سال برای تأیید آن نیازاست.
این متا آنالیز همچنین بی تأثیر و یا کم تأثیر بودن ذرت تراریخته روی جمعیت حشرات غیر هدف را نشان داد و مشخص کرد هیچ تأثیر قابل توجهی بر تنوع جامعه حشرات ندارد.
محققان در این پژوهش از روش قدرتمندی برای متاآنالیز استفاده کردند که شامل مطالعات میدانی بوده که از یک ژنوتیپ ذرت غیرتراریخته مشابه درمقام مقایسه استفاده می کردند. بیش از 6006 مطالعه مورد بررسی، فقط 76 مورد از استاندارد های بالا برخوردار بوده و در تجزیه و تحلیل مورد استفاده قرار گرفته اند.
مترجم: فاطمه شجاعی
به سفارش مرکز جامع اطلاع رسانی زیست فناوری کشاورزی
کارگروه کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری
دریافت فایل مقاله