کسب و کارهای نوپا و نقش‌ آن ها در جایگاه علمی و اقتصادی کشور

منتشر شده در شنبه, 28 ارديبهشت 1398 20:44

زمانی که کسب و کارهای جدید بر پایه ایده های منحصربفرد و یا توجیه پذیر در مقیاس های بزرگ و کوچک راه اندازی میشوند، می توان آنها را یک کسب و کار استارت آپی نامید.

حتما کلمه استارتاپ را تا امروز شنیده‌اید و ممکن است با آن هم آشنا باشید.اصطلاح استارتاپ‌ها در کشور ما چند سالی است که به یکی از مهم‌ترین بحث‌ها بدل شده و حداقل در فضای فناوری‌های نوین در مورد این موضوع بحث و تبادل نظر بسیاری صورت می‌گیرد.دراینجا برهمه واضح است که این کسب و کارها توانسته اند به سرعت راه خودرا پیدا کرده و جای خودرا درمیان سایرکسب و کارها با رویکرد سنتی باز کنند.

اگر چه در تعریف استارت آپ بر این مسئله تاکیدی وجود ندارد که حتماً فعالیت آن در حوزه تکنولوژی یا فن آوری اطلاعات باشد، اما به دلیل اینکه بسیاری از استارت آپ ها در سالهای اخیر، حول این زمینه‌ها شکل گرفته‌اند، گاهی در تعریف استارت آپ به این مسئله هم اشاره می‌شود که استارت آپ باید در حوزه فن آوری‌های نوین فعال باشد.در این مطلب قصد داریم نگاهی دقیق‌تر به مفهوم استارتاپ بیاندازیم و شما را با این موضوع بیشتر آشنا کنیم.

استارت آپ ها چه هستند؟

به شرکت یا کسب و کارهایی که مدت زیادی از تاسیس آنها نگذشته باشد و در نتیجه‌ی کارآفرینی ایجاد شده باشند، استارتاپ می‌گویند. این ساده‌ترین تعریف برای سوال استارتاپ چیست ، است. شرکت‌های استارت آپی معمولا رشدی سریع دارند و در تلاشند تا راه حلی سریع و نوآورانه برای رفع یک نیاز که در بازار و زندگی وجود دارد، ارائه کنند.

بنابراین استارت آپ یک کسب و کار جدید است که عموماً حول محور تکنولوژی شکل گرفته و پتانسیل رشد بالایی دارد. استارتاپ سازمانی است که در جستجوی یک مدل کسب و کار قابل تکرار و مقیاس پذیر است. همچنین می‌توان آن را یک نهاد انسانی دانست که برای ارائه یک محصول یا خدمت جدید در شرایطی که ابهام بالایی وجود دارد به وجود آمده است.

به طور گسترده، کسب و کارهای نوپا یا استارت آپ‌ها از نوآوری‌های بسیار متنوعی استفاده می‌کنند: اکتشافات بدیع علمی، استفاده از تکنولوژی‌های موجود برای کاربردهای جدید و متفاوت، اتخاذ و توسعه مدل کسب و کار جدیدی که ارزشی پنهانی را که قبلا ناپیدا بود را پدیدار کند یا خیلی ساده کالا یا خدماتی را به مکانی می‌آورند که قبلا در آن ناحیه جغرافیایی وجود نداشت.در تمامی این موارد نوآوری در بطن موفقیت شرکت نهفته است.

در این تعریف نکته بسیار مهمی نهفته است: زمینه ای که نوآوری در آن رخ می‌دهد و اینکه استارت آپ‌ها به منظور روبه رو شدن با عدم قطعیت فزاینده طراحی شده‌اند.

از ایده تا محصول...

مبحث مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که کسب‌وکارهای نوپا معمولا یا بر روی یک ایده جدید در طراحی و تولید یا خدمت رسانی پایه گذاری می‌شوند و یا روش جدیدی برای تولیدات یا خدمات قدیمی را با دید جدید عرضه می‌کنند. یک نفر در منزل که می‌تواند با استفاده از یک روش جدید ترشی درست کند و آن‌ را به فروش برساند، هم در واقع به نوعی کسب‌وکار نوپا را شروع کرده است. اما باید دید که چه کسب‌وکارهایی امروز در ایران و دنیا به عنوان استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا مطرح شده‌اند.

همانطور که همه می‌دانیم عصر امروز، عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده که در آن دانش مهمترین بخش در بسیاری از مشاغل است. در عصر جدید بیشتر تمرکز روی دانش و فناوری است و استارت آپ ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. بسیاری از کسب‌وکارهای نوپا به دنبال دیجیتالی کردن یا الکترونیکی کردن مشاغلی هستند که در گذشته به صورت غیر دیجیتالی انجام می‌شدند. برخی از کسب‌وکارهای نوپا هم با استفاده از فناوری‌های نوین سعی دارند خدمات را سریع‌تر و راحت‌تر به دست مشتریان برسانند.

تمام استارت آپ‌ها لازم است تا در ابتدا ایده خود را آزمایش و پردازش کنند که این موضوع می‌تواند بسیار هزینه‌بر باشد. بنابراین چند دانشجو یا یک کارآفرین ممکن است نتوانند از پس هزینه‌های موجود برآیند. پس در این شرایط وجود یک سرمایه‌گذار که تامین کننده باشد، بسیار مهم است.

شرکت‌هایی نوپا معمولا برای اینکه بتوانند راه خود را ادامه دهند به سرمایه گذار نیاز دارند. یعنی لازم است تا فرد یا سازمانی پولی را برای پیشرفت و فعالیت در اختیار تیم قرار دهد. البته سرمایه‌گذاران معمولا هر تیمی و استارتاپی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب نمی‌کنند بلکه آنها بیشتر جذب شرکت‌هایی می‌شوند که خطر کم اما سود بالایی دارند و مقیاس‌پذیرتر هستند.

راه اندازی یک استارت آپ چگونه است؟

شاید این سوال در ذهن شما وجود داشته باشد که راه ایجاد یک استارتاپ چیست و چگونه می‌توان یک کسب و کار نوپا ایجاد کرد. شما برای ایجاد یک استارت آپ ابتدا باید اطلاعات بسیار کاملی از فعالیتی که قصد دارید انجام دهید، به دست آورید. نکته مهم اینکه شما باید بتوانید از مالکیت معنوی ایده‌های خود حفاظت کنید.

شما لازم است تا ابتدا یک ایده خوب داشته باشید یعنی باید یک محصول یا خدمتی را ارائه کنید که بتواند یک نیاز اساسی را برطرف کند. نکته مهم دیگر اینکه لازم است از چالش‌های سرمایه، نیروی انسانی و هزینه‌های پایه مثل اجاره دفتر و منشی اطلاع داشته باشید تا در ادامه‌ی راه با مشکل روبه رو نشوید. اکنون که اطلاعاتی اندک در مورد کارهای اولیه به دست آوردین، در ادامه مراحل راه اندازی یک استارت آپ را با هم بررسی می‌کنیم.

اول: شناخت صحیح نیازها و خلق ایده

برای راه‌اندازی یک استارتاپ در ابتدا باید به شناخت نیاز مردم و رفع یک مشکل در جامعه فکر کرد. لازم نیست که ایده شما حتما منحصر به فرد باشد بلکه اگر بتواند به راحتی نیازی را برطرف کند کافی است. ایده‌هایی که در ذهن دارید را یادداشت کرده و درباره آنها چندین بار فکر کنید.

دوم: ساخت یک نمونه اولیه

شما می‌توانید در ابتدای کار یک نمونه اولیه از استارتاپ خود داشته باشید. بسیار اتفاق افتاده که افرادی هیچ‌گاه نتوانسته‌اند ایده خود را عملی کنند. پس یک نمونه اولیه یا دمو بسازید و آن را ارائه دهید.

سوم: ارائه نمونه اولیه به ۱۰۰ نفر

در این مرحله لازم است تا نمونه اولیه ایجاد شده را حداقل به ۱۰۰ نفر نشان داد و از نظرات آنها مطلع شد. بهتر است این ۱۰۰ نفر انتخابی، افرادی کاملا غریبه و ناشناس باشند تا بتوانید بازخوردهایی خوب بگیرید.

چهارم: تلاش برای تامین سرمایه گذار

اگر به این نتیجه رسیدید که ایده شما خوب است و محصول شما می‌تواند نیازی را رفع کند، آنگاه می‌توانید به فکر جذب سرمایه گذار باشید. همچنین می‌توایند از شتاب‌دهنده‌ها نیز کمک بگیرید.

پنجم: ایده خود را ثبت کنید

بعد اینکه به این مرحله رسیدین، یعنی سرمایه‌گذار جذب کردید و کارهای گفته شده در مراحل قبل را انجام دادید، اکنون نوبت ثبت ایده است و می‌توانید استارتاپ خود را راه‌اندازی نمایید.

ششم: راه اندازی محصول

فراموش نکنید که هیچ محصولی در ابتدا کامل نیست و با گذشت زمان رفته رفته کامل می‌شود و مشکلات آن رفع می‌گردد. پس محصول شما هرچقدر هم که ناقص بود اشکال ندارد، آن را راه‌اندازی کنید و در ادامه به فکر اضافه کردن بخش‌های دیگر و کامل کردن آن باشید.

هفتم: تلاش برای جذب کاربران بیشتر

۱۰۰ نفر را بیشتر کنید و ایده خود را به افراد بیشتری معرفی نمایید. در این حالت افراد بیشتری می‌‌توانند در مورد ایده شما نظر بدهند و شما نیز در صورت وجود مشکل می‌توانید آن را متوجه شوید. پس سعی کنید افراد بیشتری را با خود همراه نمایید.

هشتم: دوباره راه‌اندازی کنید

اکنون که در مرحله قبل بازخوردهای جدیدی دریافت کردید می‌توانید مشکلات محصول خود را پیدا کرده و آنها رارفع کنید. بعد از رفع مشکلات و نقایص موجود باید محصول را دوباره راه اندازی کنید.

نهم: رشد کنید

هم محصول خود را رشد دهید و هم تعداد کاربران خود را. حتما به همراهان خود اهمیت دهید تا بتوانید از طریق آنها به رشد خوبی برسید. اگر به این ترتیب پیش بروید، در هر گام به موفقیت بیشتر نزدیک می‌شوید. در این شرایط سرمایه‌گذاران، خود به سراغ شما خواهند آمد و مایل به سرمایه‌گذاری و کمک کردن به شما خواهند بود.

استارتاپ‌ها چگونه ارزش‌گذاری می‌شوند؟

موضوع ارزش‌گذاری یک استارتاپ برای بنیان‌گذاران و سرمایه‌گذاران یک کسب و کار بسیار مهم است. منظور این است که ارزش آینده‌ی یک کسب و کار نوپا چقدر خواهد بود. البته لازم به ذکر است که قیمت گذاری یک استارت آپ بر اساس فرضیات و حدسیات انجام می‌شود و ممکن است در آینده ارزش واقعی آن محقق شود و یا نشود.

چون در ابتدای کار امکان ارائه توضیحات در مورد ارزش استارتاپ وجود ندارد پس نمی‌توان براساس آن اقدام به جذب سرمایه‌گذار نمود. در این حالت بهتر است پتانسیل رشد استارتاپ در نظر گرفته شود نه ارزشی که دارد.

به طور کلی برای ارزش‌گذاری یک استارتاپ موارد زیر در نظر گرفته می‌شود:

•     هزینه‌های اولیه استارتاپ
•     رقبای موجود برای این کسب و کار
•     آینده کاری استارت آپ
•     فرصت‌هایی که پیش روی یک استارتاپ

چند استارت آپ موفق

از بین صدها استارت آپ موفق در کشور ما، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

•     اسنپ (سرویس درخواست خودرو)
•     اسنپ فود (زود فود سابق – سفارش آنلاین غذا)

•     دیوار (درج آگهی و نیازمندی ها)
•     ترلو (سرویس مدیریت و راهبرد برنامه)

دکتر مهدی پروینی، مدیرمرکز کارآفرینی دانشگاه سمنان، به بیان اساس شکل گیری کسب و کارهای نوپا پراخت وگفت:کسب و کارهای نوپا بردواساس بنیان گذاری می شوند.اول آنکه برای رفع یک مشکل یا معضلی بوجود می آیند(این مشکل می تواند در صنعت یا در جامعه باشد) و یا در حالت دیگر براساس ایده های خلاقانه و نو این نوع از مشاغل شکل می گیرد و راه اندازی می شود.

وی بیان داشت:در حالت کلی می توان گفت بسیاری از شرکت ها و کسب و کارها در دنیا درآمد سالیانه شان مبلغی معادل فروش چندساله نفت حاصل نموده اند.

وی ادامه داد:بنظر می رسد دنیا به این سمت در حال حرکت است که تجارت و درآمد خود را به سوی کسب و کارهای های تک پیش ببرد،یعنی کسب و کارهایی که نیازمند نیروی انسانی زیاد نبوده و همچنین تخریبی برای محیط زیست حساب نمی شوند (برخلاف بسیاری از صنایع بزرگ دیگر) و در نهایت ارزش افزوده ی بسیاری بالایی خواهند داشت.

عضو هیات علمی دانشگاه سمنان به استارت آپ موفق اسنپ اشاره کرد و گفت:اگر به ساختار و شاکله ی این شرکت دقیق شویم می بینیم که نیازمند فضای بزرگ،نیروی انسانی زیاد و زیرساخت های پیچیده نیست اما بسیار مفید و موثر عمل کرده است و جای خود را در بین کسب و کارها باز نموده است.

وی گفت:به لحاظ علمی هم در واقع باید گفت در حال حاضر جوامع علمی علاوه بر جهت گیری به سمت پژوهش های نیازمحور و مورد نیاز جامعه و صنعت صرفه ی اقتصادی و سودآوری یک ایده خلاقانه راباید مورد توجه قرار دهند زیرا محصولات و خدماتی در نهایت ماندگاری دارند که ارزش افزوده ی بالایی داشته باشند.هرمحصولی که خلاقانه تر و نوآوری بیشتر داشته باشد می تواند سودآوری بیشتری را نیز به همراه داشته باشد.

دکتر پروینی از کسب و کارهای نوپا در حوزه های مختلف و طیف وسیعی مانند:فناوری اطلاعات(فن تک)،گردشگری،آموزش،تولید وسایل کمک آموزشی و رباتیک،محصولات گیاهی و کشاورزی نام برد و اظهارداشت:باتوجه به اقلیم و وضعیت استان به لحاظ پتانسیل های لازم در زمینه ی معدن و کشاورزی راه اندازی کسب و کارها دراین حوزه ها می تواند گام بسیار موفقی در زمینه مشاغل باشد.

مدیرمرکز کارآفرینی و نوآوری دانشگاه سمنان تصریح کرد:کارآفرینی و ایجاد یک کسب و کار موفق نیازمند سه پارامتر است:

1-مدل ذهنی:یعنی همه باید مدل ذهنی ای را بپذیرند که به سمت کارآفرینی باشد(همه ی باورها به سمت این هدف باشد)

2-الگوی رفتاری:قوانین و مجموعه قواعدی که براساس آن رفتار می کنیم.ارتباطات ملی و فرامنطقه ای،برگزاری سمینارهای تخصصی در حوزه کارآفرینی دراین پارامتر معنا می شود.

3-محیط:اگربخواهیم کسب و کاری راه اندازی شود نیازمند شناخت درستی از وضعیت محیط و منطقه ی فعالیت هستیم.وضع منطقه ای و محیطی تاثیر بسزایی در کسب و کار دارد.

وی بابیان جایگاه ایران در حوزه کسب و کار به نسبت سایرکشورهاگفت:باوجود اتفاقات و اقدامات بسیار دراین حوزه اما هنوز با وضع مطلوب و شاخص های جهانی فاصله داریم.

دکترپروینی با بیان راهکار به صحبت خود پابان داد و گفت:شناخت ضعف ها و موانع و استفاده از خردجمعی و تجربه جهانی می تواند مارا در هر مسیری به پیشرفت برساند.به بیان دیگر یادگیری و اطلاع از مدل های موفق سایرکشورها یک شیوه ی مناسب و سریع برای برون رفت از جایگاه فعلی و ارتقا وضعیت موجود است.

جمع بندی

با مفهوم استارتاپ بطور کامل آشنا شدیم و تعاریفی مختلف از آن ارائه شد.لازم است بدانیم هر کسب و کاری می بایست بر اساس مطالعه و دانش، ایجاد و مدیریت شود. در استارت آپ ها علاوه بر موارد ذکر شده، تحلیل و ارزیابی باید بصورت ویژه ای در دستور کار قرار گیرد. اگر قصد راه اندازی استارت آپ را دارید پیشنهاد می کنیم با مطالعه کامل و دقیقی اینکار را انجام دهید. زیرا اقدام بدون مطالعه نتیجه ای جز شکست نخواهد داشت. بخصوص زمانی که یک کسب و کار قرار است خدمات و راهکارهایی متفاوت و منحصربفرد ارائه نماید.

خبرگزاری علم و فناوری

• استارتاپ