هشدار وزارت بهداشت درباره افزایش تب مالت

منتشر شده در سه شنبه, 25 دی 1403 08:35

رئیس اداره پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال از طریق دام به انسان وزارت بهداشت نسبت به افزایش ابتلا به تب مالت در کشور هشدار داد و گفت: طبق آمار ثبت‌شده در سال ۱۴۰۳، حدود ۱۸ هزار مورد ابتلا به تب مالت گزارش شده است، اما به دلیل مراجعه برخی بیماران به مراکز درمانی خصوصی، احتمالاً تعداد واقعی مبتلایان بیشتر از این رقم باشد.

در سال ۱۴۰۲ یعنی سال گذشته ۲۱ هزار و ۴۳۶ نفر و در ۱۰ ماه سال جاری (۱۴۰۳) نیز شمار مبتلایان تب مالت ۱۸ هزار نفر بوده است؛ در حالی که این تعداد در سال های (۱۴۰۱) ۱۵ هزار نفر بوده است.

بیماری تب مالت یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام بوده و به‌شدت مسری است. مصرف شیر غیرپاستوریزه، گوشت خام یا نیمه‌خام و تماس نزدیک با ترشحات بدن حیوان مبتلا به بیماری، از دلایل اصلی انتقال این بیماری به انسان هستند. این بیماری با نام‌های بروسلوز، تب مدیترانه و تب ناخواسته نیز شناخته می‌شود.

باکتری بروسلا که ایجادکننده بیماری است، طیف گسترده‌ای از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می‌سازد. این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام‌ها، کاهش تولید شیر، ناباروری و نازایی دام‌های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می‌گیرد. 

مصرف شیر، محصولات لبنی (کره، پنیر) یا محصولات گوشتی حیوانات آلوده موجب سرایت بیماری به انسان می‌شود. کم‌خونی وخیم یا مشکلات معده و سابقهٔ جراحی آن به دلیل کاهش اسید معده امکان بروز بیماری را بالا می‌برد. اسید معده تا حدودی احتمال ابتلا را کاهش می‌دهد. به‌طور کلی این بیماری در میان افرادی که با حیوانات زیاد در تماس هستند (کشاورزان، دامداران، قصابان، دامپزشکان) و افرادی که به مناطق آلوده سفر می‌کنند شایع‌تر است.

علائم بالینی تب مالت در کودکان چندان مشخص نیست. طحال در نیمی از موارد بزرگ است. طحال بزرگ بیشتر همراه بزرگ شدن غدد لنفی است. دانه‌های جلدی به صورت تب‌خال و پورپورا و دانه‌های دیگر اریتم‌های برآمده کمیاب است.

عامل این بیماری گونه‌های مختلفی از سرده باکتریایی بروسلا هستند. این باکتری‌ها، کوکوباسیل‌های میله‌ای شکل، گرم منفی، کوچک، هوازی و غیرمتحرک هستند که فاقد پوشینه و هاگ می‌باشند. این باکتری‌ها انگل داخل سلولی هستند.

انتقال تب مالت از طریق تماس انسان با دام‌های آلوده یا محیط آلوده

دکتر محمدرضا شیرزادی در گفت وگویی اظهارداشت: تب مالت یک بیماری باکتریایی است که در دام‌ها وجود دارد و از طریق تماس انسان با دام‌های آلوده یا محیط آلوده، از جمله تنفس و یا مصرف فرآورده‌های دامی آلوده، منتقل می‌شود.

وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات این بیماری در آزمایشگاه‌ها نیز به افراد منتقل می‌شود،اظهارداشت: باکتری تب مالت انواع مختلفی دارد، اما گونه‌های مهم آن معمولاً دام‌هایی مانند گوسفند و گاو را درگیر می‌کند. اخیراً، این بیماری در فک‌های دریایی نیز مشاهده شده است.

در صورت عدم تشخیص به موقع، تب مالت می تواند منجر به عوارض جدی مانند ابتلا به بیماریهای دریچه ای قلبی شود

رئیس اداره پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال از طریق دام به انسان وزارت بهداشت ادامه داد که تب مالت می‌تواند به سه شکل «حالت حاد، که با تب ناگهانی و احساس بدن درد همراه است»، «حالت تب دار حاد، که با عوارض موضعی مانند تورم مفاصل همراه است» و «حالت مزمن، که ممکن است شامل تب، سرفه، درد مفاصل، کمردرد و سایر علائم باشد» همراه باشد.

وی هشدار داد که در صورت عدم تشخیص به موقع، تب مالت می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند ابتلا به بیماری‌های دریچه‌ای قلب، اختلالات عصبی، چرک در ستون مهره‌ها و گرفتگی استخوان‌های ستون فقرات شود.

کنترل ضعیف بیماری در بخش دامی علت افزایش تب مالت در کشور است

فوق تخصص عفونی و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران علت افزایش موارد ابتلا به تب مالت در کشور را نظارت و کنترل ضعیف در بخش دامی کشور دانست.

• تب مالت